Op 31 januari 1854 wordt het KNMI opgericht in Utrecht. Vanaf 1897 bevindt het instituut zich in De Bilt. De initiatiefnemer en eerste hoofddirecteur van het KNMI was de meteoroloog professor C.H.D. Buys Ballot. Om de regering van zijn plannen te overtuigen moest hij beargumenteren wat precies het nut van zo’n instituut was 

Oprichting KNMI

De initiatiefnemer en eerste hoofddirecteur van het KNMI was de meteoroloog professor C.H.D. Buys Ballot. Om de regering van zijn plannen te overtuigen moest hij beargumenteren wat precies het nut van zo’n instituut was. Wat de doorslag gaf was zijn argument dat vooral de scheepvaart baat zou hebben bij weersvoorspellingen.

Stormwaarschuwingen zorgden voor veiligheid op zee en aan de hand van het weer werden bovendien de snelste vaarroutes bepaald. De regering ging overstag en op 31 januari 1854 werd het KNMI officieel gesticht door koning Willem III. Buys Ballot werd hoofddirecteur en koos de sterrenwacht Sonnenborgh te Utrecht als locatie voor het KNMI.

Wet van Buys Ballot

Buys Ballot had niet alleen in het binnenland invloed op de weersverwachtingen: door het ontwikkelen van een theorie die het voorspellen van het weer mogelijk maakte had hij ook internationaal invloed. Buys Ballot zag namelijk een verband tussen wind en luchtdruk waardoor het weer voorspeld kon worden.

In de eerste jaren hield het KNMI zich voornamelijk bezig met waarnemingen en onderzoek. Vanaf 1875 kreeg het KNMI als extra taak om het weerbericht voor de scheepvaart te verzorgen. In 1897 verhuisde het instituut naar de Bilt, waar het tot op heden gevestigd is. Alleen tijdens de Tweede Wereldoorlog was het KNMI korte tijd in de Leidse Sterrenwacht gevestigd.

Twintigste eeuw: weerbericht onderdeel maatschappij

In 1919 kreeg nam het KNMI een extra taak op zich: die van de luchtvaartmeteorologie. In 1938 opende het KNMI een kantoor op Schiphol waarna andere luchthavens volgden.

Na de oprichting was er niet meteen publieke belangstelling voor het fenomeen weersverwachtingen. In slechts drie kranten werd het weerbericht gepubliceerd. In 1924 begon het KNMI met uitzendingen op een eigen zender en vanaf 1936 werd het weerbericht een onderdeel van de reguliere nieuwsuitzending.

In de twintigste eeuw namen internationale samenwerkingsverbanden toe, waardoor instituten zoals het KNMI zich bezig konden houden met klimaatontwikkelingen. Behalve het weer en klimaat is een andere taak van het kennisinstituut seismologie. Kennis over deze zaken helpt het KNMI bij het uitvoeren van één van de hoofdtaken, zelfs een reden voor de oprichting: het uitgeven van waarschuwingen met het oog op veiligheid.

In de Bilt openende koning Beatrix in 2000 een gloednieuw gebouw waar tegenwoordig ongeveer 450 mensen werkzaam zijn.

Auteur: Laura Emmelot

Artikel afkomstig van IsGeschiedenis.nl.