28 februari was de koudste 28 februari ooit gemeten. Desondanks was het natuurijs op veel plekken niet betrouwbaar genoeg om op te schaatsen. Op veel plekken zakten mensen door het ijs. Waarom was het ijs zo zwak, terwijl het zo koud was?

De plotselinge kou komt vanuit de hoge luchtlagen boven de Noordpool. Rond 12 februari trad daar een bijzonder weerfenomeen op, namelijk een stratosferische opwarming. De sterk verstoorde atmosferische circulatie zorgt voor de winterkou in Nederland.

IJsvorming

Hoewel het deze week vriest in Nederland door de koude-uitbraak, betekent dit nog niet dat sloten en meren voldoende bevriezen om op te kunnen schaatsen. De vorming van het ijs hangt van meer factoren af dan alleen de kou. De temperatuur speelt natuurlijk een grote rol, maar ook de wind en de stroming van het water hebben een grote invloed op de ijsvorming. Verder spelen de watertemperatuur en de luchtvochtigheid een rol. Pas wanneer alle factoren gunstig zijn, zal er ijs ontstaan.

De zon verwarmt het wateroppervlak, maar wanneer de koude wind over de sloten waait, zorgt dit voor temperatuurdaling en stroming van het zoete water. Voordat er ijs ontstaat, moet al het water in een meer of rivier zijn afgekoeld. Wind en stroming kunnen er echter voor zorgen dat dat proces heel langzaam gaat. Zo langzaam, dat er geen dik –schaatsbaar- ijs ontstaat voordat de dooi weer inzet.

Kortom: de wind zorgt voor stroming in het water, waardoor de temperatuur van het water niet kan dalen tot het vriespunt. Hierdoor kan er geen ijs gevormd worden. Schaatsen op natuurijs zal er dus ondanks de kou niet inzitten.

Bronnen:
KNMI, 'Koude week door verzwakte poolwervel'
Natuurijswijzer, 'IJsvorming'