Het jaar 1783 staat te boek als een annus mirabilis, een jaar vol wonderlijke, dramatische natuurgebeurtenissen. Verreweg het meest angstaanjagend was dat jaar de ongelooflijke zomer met zijn ziekmakende en stinkende nevels, en bloedrode en verduisterde zon.
Het is grappig dat in onze tijd waarin zoveel dingen digitaal zijn gemaakt, oude uitvindingen nieuw leven wordt ingeblazen. Een voorbeeld daarvan is de glazen buis met vloeistof waarin gekleurde glasbolletjes zweven, en die tegenwoordig verkrijgbaar is als ‘Galileo-thermometer’.
De zomer van het jaar 1816 staat te boek als ‘het jaar zonder zomer’. De oorzaak wordt gezocht in de uitbarsting van de vulkaan Tambora in het jaar ervoor, op het Indonesische eiland Sumbawa. Ligt het aan die eruptie van mythische omvang dat die zomer zo in de herinnering is gebleven?
In tijden dat er geen publieke weerberichten bestonden, kende men allerlei natuurmiddeltjes die weersveranderingen zouden aankondigen, zoals een plantaardige hygrometer.
In 2018 hadden we de zonnigste zomer ooit in Nederland. De zon lijkt de afgelopen jaren steeds vaker te schijnen in ons landje. Hoe zit dat?
Stiekem willen we allemaal de perfecte weerfoto kunnen maken. Maar wat zijn nu de beste weersomstandigheden om een goede foto te maken?
De in de zeventiende eeuw uitgevonden kwikbarometer bleek al spoedig een nauwkeurig meetinstrument. Aan boord van een schip was het evenwel een onhandig en kwetsbaar geval, en het gebruik ervan op deinende zee kon moeilijkheden opleveren. In 1710 adverteerde de Londense barometermaker John Patrick meteen ‘scheepsbarometer van één voet lang’. Dat kon kennelijk niet een gewone kwikbarometer zijn, want die moet vanwege de gemiddelde kwikkolomhoogte van 76 centimeter toch minimaal bijna drie voet lang zijn.
TEKST & BEELD PETER PAUL HATTINGA VERSCHURE
Iedere maand van het jaar is anders. Qua temperatuur, luchtvochtigheid, zonlicht, windkracht… geen maand, of zelfs dag, is in Nederland hetzelfde. We hebben de jaargetijden winter, herfst, lente en zomer waarin we het jaar verdelen. Per periode verschilt het energieverbruik van huishoudens nogal. Dit verbruik neemt toe in de koude periodes en is laag in de warmere periodes van het jaar. Welke invloed heeft het weer op de energierekening?
“Fijn hè, global warming,” zeggen mensen in Nederland op een lekker warme dag. Tien jaar na de apocalyptische boodschap van An Inconvenient Truth (Al Gore, 2006) lijkt angst plaatsgemaakt te hebben voor pragmatisme. We scheiden ons afval, leggen zonnecollectoren op het dak en als er drastische maatregelen nodig zijn, horen we het wel.
