Het is je vast niet ontgaan: er hangen aanzienlijk minder wolken in de lucht. Het KNMI stelt dat de ‘blauwste’ dag van het jaar tot zover is vastgesteld op 22 maart. Vermoedelijk komt dit doordat er minder vliegtuigen opstijgen, die normaliter bijdragen aan wolkenvorming. Wat voor effect heeft dit op ons klimaat?

Oorzaken van minder wolkenvorming

Er stijgen minder vliegtuigen op, en dus is er iets minder luchtvervuiling. Dit is ongetwijfeld niet de enige oorzaak die leidt tot minder wolkenvorming, maar draagt zeker bij. Meteoroloog Martijn Dorrestein van Buienradar vertelt aan RTL Nieuws: "Vliegtuigen, maar ook auto's stoten normaal kleine roetdeeltjes uit, die noemen we ook wel aerosolen. Die aerosolen zijn nodig bij de vorming van wolken. Zo zie je normaal gesproken bijvoorbeeld dat er boven de haven van Rotterdam meer wolken hangen, omdat daar meer uitstoot is en er dus meer aerosolen in de lucht zweven.” Om diezelfde reden is er minder mist en wolkenvorming en zijn er meer strakkere, blauwere luchten.

Gevolgen van onbelemmerd zonlicht: opwarming van de aarde

Over het gevolg van onbelemmerd zonlicht is geen twijfel mogelijk. "Normaal gesproken halen we in Nederland maximaal zonkracht acht", legt meteoroloog Dorrestein uit aan RTL Nieuws. "Als de coronamaatregelen zo blijven en er weinig vliegverkeer en verkeer op de weg is, kan het maar zo dat we deze zomer een zonkracht negen halen."

Niet alleen loop je daarmee het risico dat je sneller verbrandt, maar ook voorspelt Dorrestein meer regenbuien: "Als de zon zonder belemmering van wolken kan stralen, warmt de aarde meer op. Het verschil in temperatuur aan de grond en temperatuur in de lucht wordt dan groter en dat kan ervoor zorgen dat er grotere onweersbuien komen."

Gevolg minder wolken: meer of minder verkoeling?

Aangezien vliegtuigstrepen wolken vormen en wolken vaak een verkoelende werking hebben, draagt een afname aan vliegtuigstrepen bij aan de opwarming van de aarde, toch? “De ene wolk is de andere niet”, vertelt wolkenexpert Pier Siebesma van het KNMI en de TU Delft aan NU.nl. “Afname van vliegtuigstrepen leidt niet tot extra opwarming, maar tot afkoeling, omdat het opwarmende broeikaseffect van de vliegtuigstrepen groter is dan het koelende effect van het tegenhouden van zonnestraling.” En dát nog bovenop het effect van CO2-uitstoot. “In tegenstelling tot vliegtuigstrepen en andere hoge sluierbewolking hebben lage mistvelden weer wél een netto afkoelend effect.”

Kortom: bij minder vliegverkeer wordt het dus iets zonniger en wellicht óók daarbovenop wat koeler. "Die effecten op de hoeveelheid zonnestraling zijn niet verwaarloosbaar, maar ook niet heel groot", voegt Siebesma toe. "Zo is het effect van afgenomen luchtvervuiling sinds de jaren zeventig vele malen groter."