Temperatuur en weersverloop

De gemiddelde jaartemperatuur in De Bilt week met 10,3 °C nauwelijks af van het langjarige gemiddelde van 10,1 °C. Januari was over het geheel genomen een zachte maand met een gemiddelde temperatuur die is uitgekomen op 4,9 °C, tegen 3,1 °C normaal. Eind januari viel de vorst in en februari begon extreem koud.

Van 30 januari tot en met 8 februari was er sprake van de 33ste officiële koudegolf sinds 1901. Een koudegolf is een opeenvolging van minimaal vijf ijsdagen in De Bilt (maximumtemperatuur lager dan 0,0 °C), waarvan ten minste drie dagen met strenge vorst (minimumtemperatuur lager dan -10,0 °C). De eerste tien dagen van februari in De Bilt behoorden met -6,9 C tot de tien koudsten ooit. Op een aantal plaatsen kwam het in februari op vijf dagen tot zeer strenge vorst (temperatuur beneden de -15,0 °C). De landelijk laagste temperatuur werd gemeten in Lelystad op 4 februari: -22,9 °C. De gure oostenwind liet de gevoelstemperatuur soms dalen tot beneden de -25 graden. Dergelijke gevoelstemperaturen komen slechts eens in de dertig jaar voor. Aan het zeer koude weer kwam op 12 februari een eind. Daarna was het de rest van februari zacht tot zeer zacht voor de tijd van het jaar.

De gemiddelde maarttemperatuur was 8,3 °C tegen een langjarig gemiddelde van 6,2 °C. Daarmee eindigde maart 2012 samen met maart 1957 op een gedeelde derde plaats in de rij van zachtste maartmaanden in ruim een eeuw. Maart 1991 staat in deze lijst op de eerste plaats met een gemiddelde van 8,8 °C. Op 22 en 23 maart werden in het zuiden van het land lokaal maximumtemperaturen van 20,0 °C of hoger gemeten. Dat is bijzonder vroeg in het jaar. Normaal wordt de eerste warme dag pas rond 10 april bereikt.

April was een vrij koude maand met een gemiddelde temperatuur die vrijwel gelijk was aan die van maart. Op 30 april werd in De Bilt voor het eerst dit seizoen de grens van 20,0 °C overschreden. De gemiddelde temperatuur in mei was 14,5 °C, ruim een graad hoger dan het langjarig gemiddelde van 13,1 °C. Daarmee bekleedt mei 2012 een gedeelde achtste plaats in de rij van warmste meimaanden sinds 1901.

De gemiddelde zomertemperatuur was weliswaar vrij normaal, maar de start was uitermate wisselvallig en koel. Juni was in vijftien jaar niet zo koel geweest. Ook de maand juli kende een lang, nat, koel en somber tijdvak. De warme augustusmaand maakte de zomer goed. Op 18 en 19 augustus kwam de temperatuur in De Bilt boven de 30 °C, en die dagen waren dan ook de enige  twee tropische dagen van 2012. Op de 19de werd in het Limburgse Ell 36,7 °C gemeten, de landelijk hoogste temperatuur van de afgelopen zomer.

In alle drie de herfstmaanden week de temperatuur niet veel af van het langjarig gemiddelde. December ten slotte begon koud maar kende een zeer zacht vervolg. De laatste decade van december behoorde samen met de laatste decade van 1988 tot de zachtste sinds 1901.

Neerslag

De landelijk gemiddelde hoeveelheid neerslag was met 876 mm iets natter dan het langjarig  gemiddelde van 49 mm. Van de KNMI-stations was Leeuwarden in 2012 het natst met 1043 mm. In het oosten en zuidoosten werd de minste neerslag afgetapt. Diverse stations kwamen daar uit op ca. 750 mm.

2012 ging met veel regen van start, met name de eerste vijf dagen. Landelijk gemiddeld viel in dit tijdvak met 47 mm ongeveer de halve maandsom. In het noorden viel lokaal 80 mm regen. Deze grote hoeveelheid viel op de reeds door het natte decemberweer verzadigde bodem en had wateroverlast tot gevolg.

Februari was een droge maand. Gemiddeld over het land viel 21 mm tegen een langjarig gemiddelde van 57mm. Meest opvallend was de sneeuwval op 3 februari. Er trok toen een lagedrukgebied van 1033 hPa van noord naar zuid over Nederland. Er viel op veel plaatsen 3 tot ruim 10 cm sneeuw.

Ook maart was een droge maand. Gemiddeld over het land viel 19 mm neerslag tegen 68 mm normaal. De helft van die maandsom viel op 7 maart. Vanaf 8 maart viel er de rest van de maand gemiddeld over het land nauwelijks 3 mm neerslag.

Het jaar eindigde zoals het begon; met veelneerslag. Landelijk gemiddeld viel in december 130 mm neerslag tegen een langjarig gemiddelde van 80 mm. Daarmee was december de natste maand van het jaar. Meest markant was de sneeuwval van vrijdag 7 december. In een strook van Limburg naar Gelderland viel toen 10 tot 15 cm. In de avond en nacht van 8 op 9 december, in de ochtend van 14 december en de avond en nacht van 21 op 22 december kwam het met name in het noorden tot verraderlijke gladheid door ijzel.  

Zonneschijn

Met gemiddeld over het land 1730 zonuren tegen een langjarig gemiddelde van 1643 zonuren, was 2012 zonnig. Het Waddengebied en de Friese IJsselmeerkust waren het zonnigst. Op het KNMI-station Stavoren werden 1894 uren zonneschijn geregistreerd. Boven de Veluwe hingen het vaakst wolken. Deelen noteerde met 1560 uren het minste aantal uren zonneschijn.

Met gemiddeld over het land 113 uren zonneschijn, tegen 88 normaal, was februari een zonnige maand. Met name tijdens het zeer koude winterweer scheen de zon vaak volop. De eerste decade van de maand was de zonnigste eerste februaridecade in ruim honderd jaar en leverde ruim de helft (61) van het totale aantal zonuren op.

De eerste decade van mei scheen de zon gemiddeld over het land slechts 31 uren, de helft van wat normaal is voor de tijd van het jaar. In De Bilt was het met 24 uren zelfs de op één na somberste eerste decade van mei in ruim een eeuw. De tweede helft van december verliep zeer somber met gemiddeld over het land slechts 15 zonuren.