Veel winterliefhebbers willen graag weten: wordt het nog koud, of niet? De ‘Polar Vortex’ kan gebruikt worden om een inschatting te maken of het goed gaat vriezen en of we te maken gaan krijgen met sneeuw. Maar wat is dit fenomeen precies en hoe kan het helpen bij een voorspelling?

Lagedrukgebied en koude lucht

De zogenaamde Polar Vortex, ook wel de poolwervel genoemd, heeft een grote invloed op het noordelijk halfrond. Het is een lagedrukgebied dat zich boven de noord- of zuidpool op enige hoogte bevindt. Die hoogte komt overeen met de bovenste lagen van de troposfeer en de onderste lagen van de stratosfeer. Onder het lagedrukgebied zit veel koude lucht gevangen. Het contrast tussen de koude lucht en de subtropische lucht uit het zuiden, zorgt voor een actieve straalstroom. Grote golven in de straalstroom kunnen blokkades veroorzaken. Wanneer dit gebeurt en de Polar Vortex dus actief is, dan is de kans op een koude winter kleiner.

Zwakke poolwervel

Het is in de winter belangrijk om een zwakke poolwervel te hebben in de troposfeer en/of stratosfeer. Bij een zwakke poolwervel is de kans op koude-uitbraken naar de lagere breedtegraden namelijk mogelijk, maar er zijn ook factoren die zorgen dat een poolwervel kan verzwakken, zoals de El Nino.

Complex systeem

De Polar Vortex is een complex systeem en oefent vooral in de winter een belangrijke invloed uit op het weer. Een compacte poolwervel verkleint de kansen op koude-uitbraken naar de lagere breedtegraden. Wanneer de poolwervel verstoord is, met dus een meanderende straalstroom, vergroot de kans op koude-uitbraken, maar dan moeten de drukgebieden wel nog op de juiste plaats vallen.