Dankzij klimaatverandering zoeken steeds meer mensen een koelere vakantie op. Geen zonvakanties meer, maar een zogeheten coolcation, naar een plek waar de kans op grote hittegolven minder groot is. Maar dat wil niet zeggen dat je geen rekening hoeft te houden met UV-straling. Ook op zulke koele bestemmingen is de zonkracht nog hoog.
Dankzij klimaatverandering krijgen veel traditionele vakantiebestemmingen steeds vaker te maken met extreem weer – en de gevolgen daarvan. Denk niet alleen aan hittegolven en extreme neerslag, maar ook grote natuurbranden die door de droogte veroorzaakt enorm snel om zich heen kunnen grijpen. Om zulke narigheid tijdens een vakantie te vermijden, gaan veel mensen op coolcation, een vakantie richting een regio waar de hitte wat minder hard toeslaat. Denk bijvoorbeeld aan plaatsen hoog in de bergen, of naar plekken met een iets koeler klimaat, zoals Schotland of Scandinavië. Maar zo’n coolcation mag dan wat koeler zijn, je krijgt nog steeds te maken met andere risico’s die te maken hebben met de zon. Want ook in de regio’s die populair zijn voor een coolcation kan de zon ongenadig hard schijnen.
Zonkracht hoog in de bergen
We beginnen even met een vakantie richting een bergregio. Hoog in de bergen mag het dan wel koeler zijn, op hoogte krijg je ook méér te maken met de UV-straling waardoor je huid verbrandt. Per duizend meter die je hoger gaat, neemt de hoeveelheid UV-straling met ongeveer tien procent toe. Simpelweg omdat er minder UV-straling door de atmosfeer geabsorbeerd kan worden.
Dat heeft overigens niet alleen gevolgen voor je huid. De UV-straling laat ook spullen die je meeneemt wat harder slijten dan je gewend bent, zeker als die spullen van kunststof zijn. Bekend is natuurlijk dat kleding van kleur verschiet in de felle zon, maar ook andere spullen slijten harder door de UV-straling. Denk bijvoorbeeld aan je fiets en aan fietsendrager. Terwijl je deze normaliter veilig binnen opbergt, zijn deze zomaar een hele zomervakantie buiten – in de volle zon dus. Dat heeft invloed op veel verschillende (kunststof) onderdelen die als het ware vergaan door de UV-straling. Controleer voor- en na vertrek dus ook de staat van handgrepen, draaiknoppen en alle andere kunststof onderdelen van je fiets en fietsendrager, en vervang ze als dat nodig is.
Met de dubbele fietstassen van je fiets is dit al niet veel anders. Door de UV-straling vergaat de kleur sneller. Ze kunnen weliswaar jaren mee, maar zeker geen decennia, als je er veel mee fietst buiten.
Zonkracht in noordelijke bestemmingen
Niet alleen in de bergen heb je last van meer UV-straling. Ook als je kiest voor bijvoorbeeld een koelere vakantieregio kun je te maken krijgen met meer UV-straling. Hoewel over het algemeen geldt dat de UV-straling minder sterk wordt naarmate je verder van de evenaar af bent, zijn er factoren die ervoor kunnen zorgen dat je ook ver ten noorden van de evenaar nog veel blootgesteld kan worden aan UV-straling. Denk ook nu weer aan de hoogte (in de bergen heb je meer last), maar ook aan de lengte van de dag. De zonkracht in het noorden van Scandinavië mag dan wel minder hoog zijn dan in het zuiden van Europa, maar door de lange dagen in Scandinavië sta je veel langer bloot aan de zonkracht die overblijft. Die lange tijd dat je in de zon kan zitten compenseert – over de hele dag genomen – de lagere gemiddelde zonkracht. Praktisch gezegd: als je in Trondheim op vakantie bent, moet je je later op de dag nog steeds insmeren.
