Bliksem is een van de meest indrukwekkende natuurverschijnselen die we kennen. Elke keer dat we een bliksemflits zien en de daaropvolgende donder horen, vragen we ons af wat er precies gebeurt. Wat zorgt ervoor dat deze enorme elektrische ontladingen plaatsvinden?
Hoe ontstaat bliksem?
Bliksem begint in grote, dikke onweerswolken, ook wel cumulonimbuswolken genoemd. Deze wolken, die tot wel tien kilometer hoog kunnen zijn, bevatten een mix van lucht, waterdruppels en ijskristallen. De deeltjes in de wolk wrijven langs elkaar en hierdoor ontstaat er een elektrische lading. Boven in de wolk ontstaat een positieve lading, terwijl onder in de wolk een negatieve lading ontstaat. Dit spanningsverschil bouwt zich op totdat het zo groot wordt dat het een elektrische ontlading veroorzaakt: de bliksemflits.
De kortste weg naar de aarde
Wanneer de lading in de wolk hoog genoeg is, zoekt deze de snelste route naar een gebied met tegengestelde lading. Dit kan de aarde zijn, die positief geladen is. Zodra de negatieve lading in de wolk de positieve lading op aarde probeert te bereiken, ontstaat er een enorme vonk die de lucht verlicht en donder veroorzaakt.
Andere vormen van bliksem
Bliksem hoeft niet altijd van wolk naar aarde te gaan. Er bestaat ook bliksem die binnen de wolk zelf plaatsvindt (intra-wolk) of tussen verschillende wolken (inter-wolk). Hoewel dit soort bliksem vaak minder zichtbaar is, draagt het wel bij aan het spectaculaire karakter van een onweersbui.
Bliksem is dus het resultaat van elektrische ladingen in de lucht, veroorzaakt door beweging en wrijving van waterdruppels en ijskristallen in een onweerswolk.