Dat we in 2018 een uitzonderlijk warme zomer hebben gehad, kan maar weinigen zijn ontgaan. De gemiddelde temperatuur van het seizoen was 18,9 °C , bijna twee graden boven de normale 17,0 °C. Daarmee was het de warmste zomer sinds 1706. Dit komt waarschijnlijk mede doordat afgelopen jaar ook het op een na zonnigste jaar was dat ooit in Nederland gemeten is, met 2.085 zonuren. Vergeleken met dertig jaar geleden worden de jaren steeds zonniger. Hoe kan dit?
200 zonuren per jaar erbij
Sinds we in 1901 begonnen met het aantal zonuren bijhouden, is het maar twee keer voorgekomen dat de er in een jaar meer dan 2.000 zonuren werden geregistreerd: in 2003 en 2018. Hoewel zulke uitschieters dus meer de uitzondering dan de regel zijn, valt toch op dat het in de loop der jaren steeds zonniger wordt. Dertig jaar geleden lag het gemiddelde aantal zonuren per jaar op 1.480. Kijken we echter naar het gemiddelde van de afgelopen drie decennia (1989-2018), dan komen we uit op een gemiddelde van ongeveer 1.695. In deze periode zijn er dus meer dan 200 zonuren per jaar bijgekomen. Hoe zit dat?
Verbeterde luchtkwaliteit
Een voor de hand liggende verklaring zou het opwarmende klimaat kunnen zijn. Hoewel klimaatverandering zeker een rol speelt bij de stijgende temperatuur, is dit toch niet het hele verhaal. De belangrijkste oorzaak is namelijk de verbeterde luchtkwaliteit in Nederland. Hoewel er zeker nog ruimte voor verbetering is, is onze lucht de afgelopen decennia aanzienlijk schoner geworden. Sinds 1990 is de concentratie stikstofdioxide in onze lucht bijvoorbeeld gehalveerd, evenals de concentratie fijnstofdeeltjes. Bij zwaveldioxide was de daling nog sterker: van 20 microgram per kubieke meter in 1980 naar 2 microgram in 2010. Dit komt doordat Nederlandse chemische fabrieken tegenwoordig minder vervuiling de lucht in stoten en doordat onze dieselauto’s met een roetfilter worden uitgerust.
Wat betekent dit voor ons?
Wat voor effect heeft dit precies op het weer? Los van het feit dat deze deeltjes slecht zijn voor de volksgezondheid, reflecteren ze ook zonlicht. Daardoor raakt het zonlicht verstrooid en komt de zon minder goed door de atmosfeer. Doordat de concentratie van deze zonreflecterend deeltjes is afgenomen, heeft de zon steeds vaker vrij baan. Vergeleken met 1980 was de hoeveelheid zonnestraling die Nederland bereikt in 2012 met 25% toegenomen.
Daarnaast kan er makkelijker bewolking ontstaan als er veel deeltjes zoals roet en as in de lucht zweven. Vochtdruppeltjes hechten zich namelijk aan stof- en rookdeeltjes. Door de afnemende concentratie van deze stoffen, ontstaat er dus minder snel bewolking. Hetzelfde geldt voor mist. Mist ontstaat namelijk bij afkoeling in vochtige lucht en wordt daarbij versterkt door verontreinigde lucht. Door de verbeterde luchtkwaliteit mist het tegenwoordig ook minder vaak. Nu ook de mist afneemt, heeft de zon steeds vaker vrij spel. Dit is goed nieuws voor iedereen die de komende jaren op vakantie wil gaan in bungalowparken in Nederland. Of de gevolgen voor ons ecosysteem op lange termijn positief zullen uit pakken is echter weer een heel ander verhaal. Doordat het aantal zonuren toeneemt, stijgt de temperatuur namelijk ook.
Bronnen:
Foto: Pixabay
