Op Spitsbergen is klimaatverandering het duidelijkst voelbaar en zichtbaar. Warmterecord na warmterecord sneuvelt er en de gletsjers smelten sneller en sneller. De energietransitie moet dus ook sneller, maar vooral goedkoper. Om dat doel te bewerkstelligen reisde klimaatjournalist en poolreizigster Bernice Notenboom dit voorjaar met bestuurders uit de financiële sector naar de eilandgroep in de Noordelijke IJszee.

Tekst: Pieter Bliek

Spitsbergen ligt tussen de 74 en 81 graden noorderbreedte op een afstand van bijna zeshonderd kilometer van Noorwegen en amper elfhonderd kilometer ten zuiden van de Noordpool. De Arctische archipel bestaat uit drie grote eilanden en een tachtigtal kleinere eilandjes. Het is de meest noordelijke regio waar het hele jaar door mensen wonen. Vanuit Longyearbyen is het de hele nacht varen naar de 14e Juligletsjer in Krossfjorden ten westen van de eilandengroep. “Hier kun je heel goed zien hoeveel de gletsjer in een paar jaar tijd is teruggetrokken”, legt Notenboom uit. Sinds 2001 is deze gletsjer meer dan een kilometer geslonken. “Dat geldt overigens voor alle gletsjers in West-Spitsbergen”, aldus de journaliste. In Oost-Spitsbergen slinken de gletsjers minder snel. “Dat komt omdat de warme golfstroom daar niet langskomt.”

’s Middags vaart de Rembrandt van Rijn naar de Lillihook-gletsjer verderop in het fjord. Notenboom legt uit dat door de warmer wordende golfstroom de fjorden hier in de winter nauwelijks meer dichtvriezen. “Als gevolg hiervan kunnen de gletsjers sneller stromen. Als een kurk die je uit de fles trekt.” Vorig jaar was de watertemperatuur in de westelijke fjorden vier graden Celsius. Maar dit jaar was het water met slechts een halve graad bijzonder koud. “Dat komt omdat het in januari en maart veel heeft geregend. Het water dat van de gletsjers afstroomde is in de fjorden terechtgekomen. De koude laag zoetwater drijft op het zoute zeewater en bevriest hierdoor veel sneller”, verklaart Notenboom. “Het zogenoemde pannenkoekenijs vormde zich letterlijk voor onze ogen. Dat was lastig varen. Deze ijsvorming is echter niet het gevolg van een koude winter, maar juist van de klimaatverandering.

Het hele verhaal lezen? Je vind het in het komende nummer van Het Weer Magazine. Nog geen abonnee? Neem vóór 9 juli 16:00 uur een abonnement, dan ontvang je Het Weer Magazine voortaan thuis.

1 jaar Het Weer Magazine voor slechts € 22,50 (i.p.v. € 33,50) én 2 cadeaus t.w.v. minimaal € 17,-!